Zbulime Shkencore Marramendese

Zbulime shkencore marramendëse përfshijnë imazhin e parë të një vrimë të zezë, një planet të ngjashëm me tokën dhe një kontinent i humbur.

Shkencëtarët në mbarë botën publikuan disa bëma mbresëlënëse. Për herë të parë fotografuan një vrimë të zezë supermasive që ishte një nga shumë zbulime shkencore të rëndësishme.

Publikuan kërkimet e para mbi tërrmetet në planetin Mars. Gjatë vitit të kaluar, studiuesit zbuluan gjithashtu një kontinent të fshehur dhe zbarkuan për herë të parë në pjesën e fshehur të Hënës.

Këto dhe arritje të tjera janë duke përmirësuar të kuptuarit e shkencëtarëve mbi biologjinë tonë, planetin tonë dhe kozmosin përreth.

Ndërsa një vit i ri dhe një dekadë e re mbërriti, këtu hedhim një vështrim prapa tek disa nga zbulimet shkencore më marramendëse.

Anija New Horizons e NASAs

Objekti, i quajtur MU69, është emërtuar me nofkën Arrokoth, që do të thotë “qiell” në gjuhën Powhatan / Algonquian.

Është objekti më i largët që njerëzimi ka vizituar ndonjëherë.
Pamjet zbuluan se Arrokoth ka formën e një kikiriku, dhe jo sferike.

Të dhënat e pashembullta ka të ngjarë të zbulojnë të dhëna të reja rreth evolucionit të sistemit diellor dhe si formohen planetet si Toka. Vetëm disa ditë pas fluturimit të New Horizons, misioni hapësinor i Kinës Chang’e4 vendosi një rover në anën e errët të Hënës pjesa që nuk shohim nga Toka

Para Kinës askush tjetër nuk kishte arritur deri më sot të zbriste në anën e errët të Hënës.

Roveri u ul në Pellgun ‘Aitken’ në polin jugor të Hënës, i cili është vendi i një përplasjeje kataklizmike që ka ndodhur rreth 3.9 miliardë vjet më parë.

Përplasja qiellore ka gjurmuar koren e Hënës me një impakt të gjerë prej 1.550 milje. Ulja e anijes në këtë krater, do t’i mundësojë shkencëtarëve studimin e disa prej shkëmbinjve më të lashtë të Hënës.

Tërmetet në Mars

Objekti shkencor InSight i NASAs, i cili zbarkoi në Mars në nëntor të vitit 2018, u ka dhënë shkencëtarëve mundësinë për të monitoruar tërmetet e Marsit. Duke lexuar valët sizmike në Mars, shkenctarët shpresojnë të zbulojnë brendinë e planetit që ishte një nga shumë zbulime shkencore të rëndësishme.

Planeti jashtë sistemit tonë diellor

Në shtator, për herë të parë shkencëtarët njoftuan se zbuluan avuj ujit në një planet potencialisht të banueshëm. Planeti, i quajtur K218b është një superTokë që rrethon yllin xhuxh të kuq, 110 vjet dritë larg nesh.

K218b është i vetmi eksoplanet (planet jashtë sistemit diellor) i njohur me ujë, atmosferë dhe një gamë të temperaturës që mund të mbështesë ujin e lëngshëm në sipërfaqen e tij. Kjo e bën atë “kandidatin tonë më të mirë për jetë aliene”, tha një studiues.

Imazhi i parë i një vrime të zezë

Fotografia e paparë tregon vrimën e zezë supermasive në qendër të galaktikës Messier 87, e cila është rreth 54 milion vite dritë larg Tokës. Masa e vrimës së zezë është e barabartë me 6.5 miliardë diej që e bën këtë zbulim një nga shumë zbulime shkencore të rëndësishme.

Megjithëse imazhi është i paqartë, tregoi se, siç parashikohej, vrimat e zeza duken si sfera të errëta të rrethuara nga një unazë e ndezur drite. Shkencëtarët kanë luftuar për dekada të tëra për kapjen në kamera të një vrimë të zezë.

Vrimat e zeza shtrembërojnë kohën dhe hapësirën. Duke bërë që të mos shpëtojë asgjë nga tërheqja e tyre gravitacionale madje as drita. Kjo është arsyeja pse imazhi tregon një hije në formën e një rrethi të përsosur në qendër.

Një pjesë tjetër e fshehur e natyrës një kontinent i humbur u gjet i fshehur nën Evropë

Qindra miliona vite më parë, Toka kishte një superkontinent gjigand me emrin Pangea. Ky i fundit u shpërbë përfundimisht në kontinentet e ditëve të sotme. Një studim i kohëve të fundit tregoi se procesit të shkëputjes. Një kontinent i terë rrëshqiti nën atë që njihet sot si Evropa Jugore.

Ky fenomen ka ndodhur rreth 120 milion vjet më parë. Ende qëndron i fshehur thellë brenda Tokës. Studiuesit e quajtën këtë kontinent Adria e Madhe. Rajonet e saj më të larta formuan vargmalet në të gjithë Evropën, si Alpet.

Ndërlidhja kuantike

Sipas fizikës kuantike, dy grimca mund të çiftohen ose të ndahen, por mbeten të lidhura ngushtë edhe në distanca të mëdha. Kjo do të thotë se një grimcë do të ndikojë tjetrën pavarësisht se sa larg janë ato. Ky fenomen quhet “ndërlidhja kuantike”.

Është një fenomen kaq i çuditshëm saqë Albert Ainshtajn vdiq duke mos besuar se mund të ekzistonte. “Imazhi që kemi arritur të kapim është një demonstrim elegant i një pasurie themelore të natyrës.

Për herë të parë mund ta shohim në formën e një imazhi.” tha PaulAntoine Moreau, fizikant në Universitetin e Glasgow, në një njoftimi për shtyp.