Martesa me dy gra  – A e dini a lejohet poligjinia?

Martesa me dy gra, ose me më shumë se dy partner/e, në këtë rast, njihet si poligami.

Format më tipike të poligamisë kanë qenë poligjinia, në të cilën dy gra ndajnë të njëjin burrë.

Ose poliandria, në të cilën bashkëbashkëshortët ndajnë një grua. Edhe pse kjo e fundit është e praktikueshme më rrallë.

Martesa me dy gra apo poligjinia në shoqërinë tonë u bë e njohur kryesisht përmes praktikuesve të fesë Islame. 

Ndonëse në shtetet muslimane një gjë e tillë është e rregulluar me ligj, në vendet demokratike, perendimore dhe ato laike si Kosova, Shqipëria, Maqedonia, etj, një gjë e tillë nuk lejohet me ligj.

Pra, çdo e ashtu quajtur ‘martesë’ me gruan e dytë, përpos kurorëzimit të parë valid në institucionet e shtetit përkatës, konsiderohet si lidhje jashtmartesore.

Në këtë artikull ne do të përpiqemi të japim një pasqyrë të detajuar se çfarë janë këto martesa dhe si dhe kur ndodhin më së shpeshti.

A është martesa me dy gra pjesë e kulturës shqiptare?

Në kulturën shqiptare, martesa është një nga traditat më të rëndësishme dhe me vlera të larta morale.

Në këtë kulturë, martesa është konsideruar si një lidhje e shenjtë midis një burri dhe një gruaje, dhe parashikon që ata të bëhen bashkë për të ndërtuar një familje të re.

Martesa mes dy gra është një praktikë e cila nuk pranohet nga kultura shqiptare tradicionale dhe është e kundërta e martesës së zakonshme, në të cilën një burrë martohet me një grua.

Një lidhje e tillë martesore nuk promovohej as nuk përmendej as në Kanunin e Lekë Dukagjinit. Shqiptarët tradicional kryesisht, nuk martoheshin me dy gra njëherëshi.

Në martesën mes dy gra, një burrë martohet me dy gra të ndryshme dhe ndërmjet tyre krijohet një marrëdhënie e treguar qartësisht dhe pranohet nga të dyja gratë.

Kjo praktikë, siç është e kuptueshme, ka shkaktuar debate të shumta në shoqërinë shqiptare dhe në opinionin publik.

Martesa me dy gra apo poligjinia në Islam

Në shoqëritë që praktikojnë poligaminë, lloji specifik është poligjinia, apo martesa me dy gra, që do të thotë të kesh më shumë se një grua (bashkimet poliandroze, të pasurit më shumë se një burrë, janë shumë më pak të zakonshme).

Shoqëritë muslimane lejojnë deri në katër gra, por jo pa rregulla dhe rregullore specifike.

Edhe muslimanët, sipas librit të tyre të shenjtë, nuk munden që në cfarëdo rrethane të lidhin martesë me më shumë se një grua.

Sipas shkollës së Islamit, poligjinia është e lejuar nëse plotësohen disa kushte specifike:

Njëri prej kushteve është që burri të jetë në gjendje të kujdeset për të gjitha gratë e tij në mënyrë të barabartë dhe të drejtë.

Kjo do të thotë që ai duhet të sigurojë sasinë e duhur të mjeteve financiare dhe burrësore për të gjithë gratë e tij, si dhe të kujdeset për nevojat e tyre morale dhe shpirtërore.

Pra, të sillet njësoj në martesa me shumë bashkëshorte dhe familjet përkatëse në mënyrë që të jetë burrë i mirë.

Një tjetër kusht është që gratë të jenë të pajisura me leje nga ana e tyre, dhe që nuk kërcënohen nga kjo marrëdhënie.

Nëse këto kushte janë plotësuar, atëherë poligjinia është e lejuar në Islam.

Megjithatë, kjo nuk do të thotë që është e rekomandueshme apo e dëshirueshme për burrin që të martohet me më shumë se një grua.

Në fakt, nëse kushtet nuk janë plotësuar, atëherë burri duhet të kufizohet në një grua.

Pse këto martesa nuk janë të rekomandueshme?

Disa kritikë të kësaj praktike besojnë se poligjinia është diskriminuese për gratë dhe se nuk i jep atyre të drejtën e një trajtimi të barabartë.

Ata argumentojnë se një burrë nuk mund të kujdeset për të gjitha gratë e tij në mënyrë të barabartë dhe se kjo mund të shkaktojë shumë tensione dhe konflikte në familje.