Traumat psikologjike
- dua.com Team ·
- 29.11.2019 ·
- Lifestyle ·
- 9 min read
Traumat psikologjike. Tragjedi na ndodhin të gjithëve ndaj po ju sjellim 3 metoda për t’u përballur me traumat emocionale.
Kohët e vështira janë të pashmangshme. Ekspertja e mirëqenies Lucy Hone ndan tre taktikat e drejtpërdrejta që ajo përdor për të kaluar traumat psikologjike e ditëve më të errëta. E fillon me disa pyetje: A keni humbur ndonjëherë dikë që keni dashur? A ju është thyer zemra? A jeni viktimë e një tradhëtie? A keni përjetuar ndonjë katastrofe natyrore? A keni pasur ndonjëherë një abort apo keni luftuar me infertilitetin? Dhe së fundmi, a jeni përballur me sëmundje mendore, ankth, depresion dhe mendime për vetvrasje? Shanset janë që t’u jeni përgjigjur “po” një ose më shumë nga këto pyetje, dhe kjo vlen për të gjithë.
Vështirësia dhe tragjedia jetësore nuk diskriminojnë. Nëse jeni gjallë, do t’ju duhet të kaloni disa vështirësi në jetën tuaj. Pesë fazat e pikëllimit janë: shokimi, zemërimi, mohimi, depresioni dhe pranimi. Sipas rasteve pikëllimi do të zgjasë ditë por edhe vite deri sa të ktheheni si më parë. Mund të ndodhë që të mos vini kurrë në vete, por të pikëlloheni gjatë gjithë jetës tuaj. Më poshtë keni tre strategjitë e Lucy Hone’s, të cilat edhe ajo vet i ka përdorur për të përballuar ditët më tragjike të jetës së saj.
Pranoni se vuajtja është pjesë e jetës.
Kjo nuk do të thotë se duhet ta mirëprisni tragjedinë me krahë hapur. Megjithatë, kur vijnë periudhat e vështira, duhet të pranoni se vuajtja është pjesë e çdo ekzistence njerëzore. Kur të pranoni këtë fakt nuk do ndiheni të viktimizuar përballë vështirësive.
Tragjedia e vërtetë është se shumë prej nesh nuk e kuptojnë këtë gjë. Jetojmë në një epokë ku shumë prej nesh ndjehen sikur u takon të kenë një jetë të përsosur. Fotografitë me shkëlqim dhe të lumtura në Instagram janë bërë normë. Mirëpo, siç e dimë të gjithë, e kundërta është e vërteta.
Zgjidhni me kujdes se ku po drejtoni vëmendjen tuaj.
Kam zbuluar që njerëzit e fortë kanë një zakon të jashtëzakonshëm. Reagimi i tyre i parë është të përqëndrohen në gjërat që mund të ndryshojnë dhe të mësojnë të pranojnë se cilat jo. Kjo është një aftësi jetike dhe diçka që mësohet.
Si njerëz, ne kemi aftësinë të vërejmë dobësitë dhe kërcënimet që na kanosen. Duke qënë se jemi të programuar në këtë mënyrë, kjo na ka shërbyer për shumë gjëra në jetë.
Problemi është se tani jetojmë në një epokë ku jemi të bombarduar nga lloje të ndryshme kërcënimesh – joreale dhe gjëra të cilat truri ynë akoma nuk arrin t’i ndajë. Përgjigja jonë ndaj stresit shtohet frikshëm. Këshilla më e mirë që mund të jepet është që të “Mos humbisni ato që keni për atë që iku.”
Kur po kaloni një periudhë të vështirë, do t’ju hyj në punë ndjenja e mirënjohjes. Gjeni mënyrën që funksionon më mirë për ju. Çfarëdo që të bëni, përpiquni të gjeni të mirën në botë.
Pyesni veten: “Ajo që po bëj po më ndihmon apo po më dëmton?”
Kjo pyetje jashtëzakonisht e fuqishme përdoret shumë në terapi dhe ka ndihmuar shpesh shumë njerëz.
Kjo pyetje mund të aplikohet në shumë kontekste të ndryshme. Për shembull, mund të pyesni veten: «A po më ndihmon mënyra sesi unë mendoj dhe veproj për të kaluar këtë vështirësi? Si po reagoj unë ndaj zemrës së thyer? Apo si po zgjedh të reagoj ndaj tragjedisë që më ka pllakosur?
Përkundër asaj që mendojnë shumë prej nesh, forca e karakterit është një tipar i pakapshëm që disa njerëz e kanë dhe disa të tjerë jo.
Nëse ndonjëherë e gjeni veten në një situatë kur mendoni se “Nuk ka asnjë rrugëdalje nga e gjitha kjo që po kaloj tani”, ju bëj thirrje që të mbështeteni në këto strategji. Pranoni se tragjeditë janë pjesë e jetës, por mos lejoni që vëmendja juaj të fiksohet ekskluzivisht në negativitet. Mendoni nëse mënyra se si po reagoni dhe veproni po ju ndihmon apo po ju dëmton?
Trauma emocionale – Si të shërohemi?
Traumat psikologjike dhe emocionale është rezultat i ngjarjeve jashtëzakonisht stresuese që shkatërrojnë ndjenjën tuaj të sigurisë, duke ju bërë të ndiheni të pafuqishëm në një botë të rrezikshme. Traumat psikologjike mund t’ju bëjë të luftoni me emocione, kujtime dhe ankthe të mërzitshëm që nuk zhduken.
Mund t’ju bëjë gjithashtu të ndiheni të mpirë, të shkëputur dhe të paaftë të besoni tek njerëzit e tjerë.Kur ndodhin gjëra të këqija, mund të duhet pak kohë për të kapërcyer dhimbjen dhe për tu ndjerë përsëri i sigurt. Mirëpo me këto strategji të vetë-ndihmës që ne po prezantojmë, ju mund të shpejtoni shërimin tuaj.
Si t’i dallojmë simptomat e traumave?
Ne të gjithë reagojmë ndaj traumës në mënyra të ndryshme, duke përjetuar një gamë të gjerë reagimesh fizike dhe emocionale. Nuk ka asnjë mënyrë ‘të drejtë’ ose ‘të gabuar’ për të menduar, ndjerë ose përgjigjur, prandaj mos gjykoni reagimet tuaja ose të njerëzve të tjerë.
Simptomat emocionale dhe fizike
Disa nga simptomat emocionale janë: Tronditje, mohim ose mosbesim. Konfuzion, vështirësi në përqendrim. Zemërimi, nervozizmi, ndryshimet e humorit. Ankthi dhe frika. Faji, turpi, vetëfajësia. Tërheqja nga të tjerët. Ndiheni të trishtuar ose të pashpresë. Ndiheni të shkëputur ose të mpirë. Kurse simptomat fizike janë këto: Pagjumësi ose makthe. Lodhja. Të trembesh lehtë. Vështirësia e përqendrimit. Rrahje zemre. Mërzia dhe shqetësimi. Dhimbje dhe tensioni i muskujve, etj. Si ta ndihmoni vetën? Përcillini këto udhëzime tona.
Lëvizni
Traumat psikologjike prish ekuilibrin natyror të trupit tuaj. Mundohuni të ushtroni për 30 minuta ose më shumë në shumicën e ditëve. Ose nëse është më e lehtë, ushtrimet 10-minutëshe në ditë janë po aq të mira. Ushtrimet që janë ritmik dhe ju tërheqin krahët dhe këmbët – të tilla si ecja, vrapimi, noti, basketbolli, apo edhe vallëzimi – funksionojnë më së miri. Shtoni një element të vëmendjes.
Në vend që të përqendroheni në mendimet tuaja ose të shpërqendroni veten gjatë ushtrimeve, përqendrohuni vërtet në trupin tuaj dhe sesi ndihet ndërsa lëvizni. Vini re ndjesinë e goditjes së këmbëve tuaja në tokë, për shembull, ose ritmin e frymëmarrjes tuaj, ose ndjenjën e erës në lëkurën tuaj. Ngjitja në shkëmb, boksi, stërvitja me pesha ose artet marciale mund ta bëjnë këtë më të lehtë – në fund të fundit, duhet të përqendroheni në lëvizjet e trupit gjatë këtyre aktiviteteve në mënyrë që të shmangni lëndimet.
Mos u izoloni
Pas një traume, ju mund të dëshironi të tërhiqeni nga të tjerët, por izolimi vetëm i bën gjërat edhe më keq. Kontakti me të tjerët ballë për ballë do t’ju ndihmojë të shëroheni, prandaj bëni një përpjekje për të ruajtur marrëdhëniet tuaja dhe shmangni kalimin e shumë kohë vetëm.
Ju nuk keni pse të flisni për traumën patjetër. Mirëpo nëse ka nevojë, kërkoni mbështetje. Merrni pjesë në aktivitete sociale, edhe nëse nuk ju pëlqen. Bëni aktivitete ‘normale’ me njerëz të tjerë, aktivitete që nuk kanë asnjë lidhje me përvojën me traumat psikologjike. Lidheni përsëri me miqtë e vjetër.
Nëse jeni tërhequr nga marrëdhëniet që dikur ishin të rëndësishme për ju, përpiquni të rilidheni. Anëtarësohuni në një grup mbështetës për të mbijetuarit e traumave. Lidhja me të tjerët që po përballen me të njëjtat probleme mund të ndihmojë në zvogëlimin e ndjenjës tuaj të izolimit dhe të dëgjoni se si të tjerët përballen mund t’ju ndihmojë të frymëzoni në shërimin tuaj.
Ushqehuni dhe flini mirë
Të kesh një trup të shëndetshëm mund të rrisë aftësinë tënde për të përballuar stresin e traumës.
Flini shumë – Pas një përvoje traumatike, shqetësimi ose frika mund të shqetësojnë gjumin. Por mungesa e gjumit cilësor mund të përkeqësojë simptomat tuaja të traumës dhe ta bëjë më të vështirë ruajtjen e ekuilibrit tuaj emocional. Prandaj bini të flini dhe ngrihuni në të njëjtën kohë çdo ditë dhe synoni për 7 deri në 9 orë gjumë çdo natë.
Shmangni alkoolin dhe drogën – Përdorimi i tyre mund të përkeqësojë simptomat tuaja të traumës dhe të rrisë ndjenjat e depresionit, ankthit dhe izolimit.
Hani një dietë të ekuilibruar mirë – Ngrënia e vakteve të vogla dhe të ekuilibruar gjatë gjithë ditës do t’ju ndihmojë të mbani energjinë tuaj dhe të minimizoni ndryshimet e humorit. Shmangni ushqimet me sheqer dhe të skuqura dhe hani shumë yndyrna omega-3 – të tilla si salmoni, arrat, farat e sojës dhe farërat e lirit – për t’i dhënë forcë humorit tuaj.
Ulni stresin – Provoni teknikat e relaksimit të tilla si meditimi, joga, ose ushtrime të frymëmarrjes së thellë. Programoni kohën për aktivitete që ju sjellin gëzim siç janë hobi juaj i preferuar.